Άνθρωπος του Trump πίσω από τη συμφωνία για Γάζα – Η πίεση στον Netanyahu για το deal με Ηamas

Στην υπογραφή συμφωνίας ειρήνης για την πολύπαθη Γάζα προχώρησαν Ισραήλ και Hamas, στη Ντόχα, όπως επιβεβαίωσε σε συνέντευξη Τύπου ο πρωθυπουργός του Κατάρ, Mohammed bin Abdulrahman bin Jassim Al Thani, ο οποίος γνωστοποίησε πως η συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ στις 19 Ιανουαρίου 2025.
«Έχουμε μια συμφωνία για τους ομήρους στη Μέση Ανατολή. Θα απελευθερωθούν σύντομα», έγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump στο TruthSocial.

Η σημαντική συμφωνία έρχεται έπειτα από εντατικές προσπάθειες της επερχόμενης κυβέρνησης του D. Trump, καθώς ο απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή, Steven Witkoff, αναδείχθηκε σε κεντρικό πρόσωπο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Hamas.

Ο άνθρωπος του προέδρου στη Μέση Ανατολή, ένας επιχειρηματίας χωρίς διπλωματική εμπειρία φέρεται να ήταν εκείνος που άσκησε πίεση στον Νετανιάχου και έφερε την ακριβοθώρητη συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Ο Στιβ Γουίτκοφ, που συμμετείχε στις συνομιλίες και συναντήθηκε με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό τις τελευταίες ημέρες, φαίνεται πως έπαιξε καταλυτικό ρόλο για τον διαφαινόμενο τερματισμό του πολέμου.

«Ο Γουίτκοφ κατάφερε να πιέσει τον Νετανιάχου να αποδεχθεί τη συμφωνία και να κινηθεί γρήγορα. Αυτή η συζήτηση ήταν που έκανε τα πάντα να κινηθούν» είπε αξιωματούχος που δεν κατονομάζεται στο Reuters.

Το τηλεφώνημα που έγινε την περασμένη εβδομάδα από τον απεσταλμένο του Ντόναλντ Τραμπ για τη Μέση Ανατολή ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, ωμό και χωρίς διπλωματικές ευγένειες.

Ο Στιβ Γουίτκοφ (Steven Witkoff) φέρεται να είπε στους συνεργάτες του Μπενιαμίν Νετανιάχου, του πρωθυπουργού του Ισραήλ, ότι κατευθυνόταν στο Ισραήλ το απόγευμα του Σαββάτου.

Όταν ενημερώθηκε ότι θα ήταν στη μέση του Σαββάτου, αλλά ο πρωθυπουργός θα μπορούσε να συναντηθεί το βράδυ μαζί του, η απάντησή του ήταν σαφής, σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Haaretz.
Κάτι τέτοιο δεν ενδιάφερε τον Γουίτκοφ ειπώθηκε στους βοηθούς του.

Ο Νετανιάχου πήγε στο γραφείο του για να συναντήσει τον Αμερικανό απεσταλμένο, ο οποίος στη συνέχεια επέστρεψε στο Κατάρ για να προωθήσει περαιτέρω μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.
Η ανταλλαγή απόψεων κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου απεικόνισε πώς οι διαπραγματεύσεις που διαρκούν περισσότερο από ένα χρόνο για τον τρόπο τερματισμού του πολέμου είχαν κλονιστεί από την επικείμενη κυβέρνηση Τραμπ, δήλωσαν ισραηλινές πηγές.

Με το Ισραήλ και τη Χαμάς να φέρονται να έχουν συμφωνήσει σε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μετά από μήνες σκληρών διπλωματικών προσπαθειών, ίσως η εκλογική νίκη του κ. Τραμπ να ήταν αυτή που έδωσε την τελική ώθηση για να περάσει η συμφωνία πάνω τη γραμμή στην οποία κολλούσε.

Η Χαμάς αποδέχθηκε σχέδιο συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός και απελευθέρωση δεκάδων ισραηλινών ομήρων.
Οι δύο πλευρές συζητούν για περισσότερο από ένα χρόνο πώς θα τερματίσουν τον πόλεμο στη Γάζα ανταλλάσσοντας ισραηλινούς ομήρους με παλαιστίνιους κρατούμενους.

Οι συζητήσεις εκτείνονται σε μήνες μυστικών συνομιλιών, που παρακινήθηκαν με τη διαμεσολάβηση περιφερειακών και παγκόσμιων μετόχων ισχύος, ιδίως της Ουάσινγκτον, του Κατάρ και της Αιγύπτου.
Ενώ και οι δύο πλευρές είχαν συμφωνήσει σε γενικές γραμμές στην αρχή της διακοπής των μαχών με αντάλλαγμα την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούσε η Χαμάς και των Παλαιστινίων κρατουμένων που κρατούσε το Ισραήλ, οι λεπτομέρειες και η χορογραφία των κινήσεων παρέμεναν εκκρεμότητα.

Η Χαμάς πάντα επέμενε ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να οδηγήσει σε μόνιμο τερματισμό του πολέμου και στην αποχώρηση των Ισραηλινών από τη Γάζα.

Το Ισραήλ δήλωσε ότι δεν θα τερματίσει τον πόλεμο έως ότου η Χαμάς διαλυθεί πλήρως.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, αυτά τα σημεία εμπλοκής αποδείχθηκαν ανυπέρβλητα και προκάλεσαν επανειλημμένα την αποτυχία των συνομιλιών.

Ωστόσο, τώρα, η αλλαγή ηγεσίας στην Ουάσινγκτον δεν παρείχε μόνο μια προθεσμία και εστίαση στις διαπραγματεύσεις, αλλά εισήγαγε επίσης μια δόση αβεβαιότητας.

Ο Τζο Μπάιντεν και η ομάδα του έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους για να προσπαθήσουν να σφραγίσουν μια συμφωνία και να αποδώσουν την έντονη διπλωματία τους πριν εγκαταλείψουν το αξίωμά τους.

Ταυτόχρονα, η προοπτική μιας ιδιόρρυθμης, απρόβλεπτης προεδρίας του Τραμπ έχει εστιάσει τα μυαλά όλων σε όλους τους τομείς.

«Κόλαση» αν δεν απελευθερωθούν οι όμηροι

Ο εκλεγμένος πρόεδρος προειδοποίησε ότι «θα ξεσπάσει κόλαση» εάν οι όμηροι που κρατούνται από τη Χαμάς δεν απελευθερωθούν μέχρι την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου.

Την ίδια στιγμή, ο Νετανιάχου φέρεται να δέχθηκε σημαντικές πιέσεις για να αποδεχθεί μια συμφωνία παρόμοια με τη σταδιακή προσέγγιση που απέρριψε ήδη από τον Μάιο του 2024.
Ως στενός σύμμαχος του Τραμπ, ο Γουίτκοφ συμμετείχε στις συνομιλίες μαζί με τον Brett McGurk, τον απεσταλμένο του Μπάιντεν, με την ομάδα του απερχόμενου αμερικανού προέδρου να λέει ότι είναι ζωτικής σημασίας να συμμετέχουν αξιωματούχοι του Τραμπ που θα κληρονομήσουν οποιαδήποτε συμφωνία.

Καθώς πηγαινοερχόταν από τον Κόλπο στο Ισραήλ, φέρεται να άσκησε πίεση στον Νετανιάχου να υποχωρήσει.

Ο επενδυτής ακινήτων από τη Φλόριντα βρισκόταν κοντά στον εκλεγμένο πρόεδρο και βρισκόταν στο γήπεδο γκολφ με τον κ. Τραμπ τον Σεπτέμβριο, όταν ένας άνδρας φέρεται να προσπάθησε να σκοτώσει τον τότε υποψήφιο πρόεδρο.

Ένας ανώτερος ισραηλινός διπλωμάτης δήλωσε στη Haaretz: «Ο Γουίτκοφ δεν είναι διπλωμάτης. Δεν μιλάει σαν διπλωμάτης, δεν τον ενδιαφέρουν οι διπλωματικοί τρόποι και τα διπλωματικά πρωτόκολλα. Είναι ένας επιχειρηματίας που θέλει να καταλήξει γρήγορα σε μια συμφωνία και ορμά ασυνήθιστα επιθετικά».

Σε τρία στάδια η συμφωνία 

Οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε κατάπαυση πυρός για έξι εβδομάδες και απελευθέρωση των ομήρων, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων από τις ισραηλινές φυλακές.
Το σχέδιο κατάπαυσης του πυρός θα έχει διάρκεια έξι εβδομάδες και αναμένεται να εφαρμοστεί σε τρία στάδια, μόλις ανακοινωθεί η συμφωνία.

Κατά το πρώτο στάδιο αναμένεται να απελευθερωθούν 34 όμηροι που κρατά η Hamas, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστίνιων κρατουμένων.
Τρεις όμηροι θα απελευθερωθούν αμέσως, ενώ οι υπόλοιποι σε διάστημα έξι εβδομάδων.
Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, τα ισραηλινά στρατεύματα θα αρχίσουν επίσης να αποσύρονται από κατοικημένες περιοχές στη Γάζα.
Σύμφωνα με την παλαιστινιακή πλευρά, οι λεπτομερείς διαπραγματεύσεις για το δεύτερο και το τρίτο στάδιο θα ξεκινήσουν τη 16η ημέρα της κατάπαυσης του πυρός.

Στο δεύτερο στάδιο, θα απελευθερωθούν οι υπόλοιποι όμηροι, στρατιώτες και έφεδροι, με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατούμενους.
Από τους 1.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους που φέρεται να έχει συμφωνήσει το Ισραήλ ότι θα απελευθερώσει, περίπου 190 εκτίουν ποινές 15 ετών ή και περισσότερο. Ισραηλινός αξιωματούχος είπε στο BBC ότι όσοι καταδικάστηκαν για φόνο δεν θα απελευθερωθούν.
Σε αυτό το στάδιο, το Ισραήλ θα επιτρέψει στους εκτοπισμένους που βρίσκονται τώρα στα νότια της Γάζας να επιστρέψουν στο βορρά.
Σχεδόν όλος ο πληθυσμός των 2,3 εκατομμυρίων της Γάζας αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα σπίτια του λόγω των μαχών, υπενθυμίζεται.

Το τρίτο και τελευταίο στάδιο θα περιλαμβάνει την ανοικοδόμηση της Γάζας, που θα μπορούσε να πάρει χρόνια.
Ισραηλινός αξιωματούχος ανέφερε σε διεθνή ΜΜΕ ότι οι ισραηλινές δυνάμεις θα παραμείνουν σε μια ζώνη ασφαλείας εντός της Γάζας κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε κατάπαυσης του πυρός.

Πανηγυρισμοί Biden 

Από την πλευρά του, ο απερχόμενος Αμερικανός πρόεδρος Joe Biden ανέφερε σε ανακοίνωσε πως «η σκληρή και επίμονη αμερικανική διπλωματία» οδήγησε στη συμφωνία.
«Είναι αποτέλεσμα όχι μόνο της ακραίας πίεσης που δέχεται η Hamas και της αλλαγής της εξίσωσης των περιφερειακών δυνάμεων μετά την κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο και την αποδυνάμωση του Ιράν, αλλά και της επίμονης και επίπονης αμερικανικής διπλωματίας» σημείωσε στη δήλωσή του.
Σύμφωνα με τον Biden, εάν η δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων διαρκέσει περισσότερο από έξι εβδομάδες, η κατάπαυση του πυρός θα παραμείνει σε ισχύ.
«Δεσμευθήκαμε να διασφαλίσουμε ότι η διαπραγμάτευση θα συνεχίσει για όσο διάστημα χρειαστεί» επεσήμανε ο ίδιος.
O ίδιος σημείωσε ακόμα ότι «συνεργάστηκε» με τον διάδοχό του, τον Ρεπουμπλικάνο Donald Trump για την επίτευξη της συμφωνίας.
«Θα ήθελα επίσης να σημειώσω ότι αυτή η συμφωνία επιτεύχθηκε από τη δική μου κυβέρνηση, αλλά οι όροι της θα εφαρμοστούν στο σύνολό τους από την επόμενη κυβέρνηση. Τις τελευταίες ημέρες, η ομάδα μου και η ομάδα του Trump μιλούσαν σαν μια ομάδα», είπε.