Σοκ και Δέος με Deepseek – Στιγμή Sputnik για ΗΠΑ και σύνδρομο Κίνας για Wall μετά τις απώλειες τρισ. δολ. από τη «φούσκα» AI

Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι «ένα λογισμικό θα καταστρέψει τον κόσμο», αλλά θα μπορούσε να ξεφουσκώσει τη φούσκα της Wall Street σε μια και μόνο στιγμή…
Είναι το DeepSeek μία στιγμή «Sputnik»;
Ας το εξηγήσουμε…
Η εκτόξευση από τη Σοβιετική Ένωση τον Οκτώβριο του 1957 του πρώτου τεχνητού δορυφόρου στον κόσμο, του Sputnik 1, σόκαρε τις ΗΠΑ, οι οποίες θεωρούσαν ότι διέθεταν ένα επιβλητικό προβάδισμα στον «αγώνα για την κατάκτηση του διαστήματος».
(Η ιστορία μας λέει ότι οι ΗΠΑ είχαν τη δυνατότητα να εκτοξεύσουν έναν δορυφόρο πριν από το Sputnik, αλλά καθυστέρησαν για διάφορους λόγους.)
Το γεγονός ότι ένας γεωπολιτικός αντίπαλος είχε προσπεράσει την Αμερική σε μια κούρσα πολλών δεκαετιών είχε μεγάλη επίδραση τουλάχιστον στην αντίληψη της κοινής γνώμης, στην Αμερική – η οποία εν τέλει κέρδισε «τον αγώνα για την κατάκτηση της Σελήνης» μεταφέροντας τους πρώτους ανθρώπους στο δορυφόρο της Γης το Ιούλιο 1969 με την περίφημη αποστολή Apollo 11.
Τα κύματα που προκλήθηκαν στις αγορές από την κυκλοφορία μιας σειράς εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης από την κινεζική εταιρεία DeepSeek την περασμένη εβδομάδα μπορεί κάλλιστα να ανταγωνίζονται το σοκ εξαιτίας του Sputnik, καθώς τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης DeepSeek φαίνεται να πληρούν τα ίδια κριτήρια με αυτά της OpenAI και άλλων εταιρειών ενώ χρησιμοποιεί πολύ μικρότερους υπολογιστικούς πόρους.
Το DeepSeek επιτυγχάνει τις δυνατότητές του, όχι εξαιτίας του ακριβού υλικού (επεξεργαστές) αλλά εξαιτίας του λογισμικού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε smartphone και άλλες κινητές συσκευές.
Οι καινοτομίες στο λογισμικό που είναι ενσωματωμένες στο DeepSeek έχουν βαθιές οικονομικές επιπτώσεις για τις εταιρείες που κατασκευάζουν τους δαπανηρούς επεξεργαστές που χρειάζονται τα συμβατικά κέντρα δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης – η Nvidia είναι ο κυρίαρχος κατασκευαστής επεξεργαστών σε αυτήν την αγορά – και οι εταιρείες Big Tech ξοδεύουν δισεκατομμύρια δολάρια (CAPEΧ στο χρηματοοικονομική σφαίρα, συντομογραφία για κεφαλαιουχικές δαπάνες) για τη δημιουργία εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης τα οποία τελικά θα θελήσουν να πουλήσουν μέσω συνδρομητικών μοντέλων στο αγώνα τους να κατακτήσουν την αναδυόμενη αγορά.

Η πλατφόρμα της DeepSeek δεν έχει 1) την ανάγκη για υπερ-διψασμένους για ενέργεια, εξαιρετικά ακριβούς επεξεργαστές,
2) τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας για τη λειτουργία των data centers
3) την αγορά εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης  πί πληρωμή, καθώς το λογισμικό του DeepSeek τρέχει σε τυπικούς επεξεργαστές και έχει κυκλοφορήσει ως open source λογισμικό (ανοικτού κώδικα) που μπορεί να ληφθεί και να εκτελεστεί εκτός σύνδεσης σε υπολογιστές ή smartphone.
Στην πραγματικότητα, το μονοπώλιο στο hardware τεχνητής νοημοσύνης και το οιονεί μονοπώλιο του λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης έχει σπάσει.

Oι μετοχές της Big Tech σε περιδίνηση…

Aυτό που έκαναν οι προγραμματιστές του DeepSeek ήταν – με απλά λόγια να μεταφέρουν την απώλεια ακρίβειας από την πλευρά της συμβατικής τεχνητής νοημοσύνης μέσω συμπίεσης και να τη μεταφέρουν στη διαδικασία εκμάθησης, όπου έκανε την ίδια δουλειά με λιγότερη ακρίβεια αλλά με 45 φορές λιγότερη CPU/μνήμη/κόστος.
Η ανάγκη είναι πάντοτε η «μητέρα» της καινοτομίας: καθώς δεν ήταν δυνατό να αποκτήσουν ημιαγωγούς NVDA σε μεγάλες ποσότητες, οι Κινέζοι προγραμματιστές αναγκάστηκαν να καινοτομήσουν στο λογισμικό όπως οι προγραμματιστές σε αποστολές όπως το Voyager 1, το οποίο έφερε εξαιρετικά περιορισμένη CPU και μνήμη.
Οι προγραμματιστές του DeepSeek χρησιμοποίησαν έξυπνα το λογισμικό για να αποφύγουν την ανάγκη τεράστιας επεξεργαστικής ισχύος.
Το Voyager 1, που κυκλοφόρησε το 1977 με τρεις μικροσκοπικούς υπολογιστές που συσκευάζουν μια πανίσχυρη μνήμη 69 kilobits (μία φωτογραφία JPEG χαμηλής ανάλυσης) συνολικά και 8 k ανά δευτερόλεπτο ισχύ επεξεργασίας, που εξακολουθεί να λειτουργεί 47 χρόνια αργότερα, καθώς οι προγραμματιστές εργάζονταν με έξυπνο τρόπο για να αντιμετωπίσουν τις αστοχίες στο λογισμικό
Μερικές από τις έξυπνες τεχνικές λογισμικού που χρησιμοποίησε το DeepSeek θυμίζουν τις λύσεις που ανέπτυξε η ομάδα του Voyager όταν το διαστημόπλοιο σταμάτησε να επικοινωνεί με τη βάση στη Γη.

Αναπόφευκτο το σκάσιμο της φούσκας 

Πρέπει να μην δεχθούμε εύκολα ότι το DeepSeek θα μπορούσε να αποδειχθεί ότι είναι ο «Μαύρος Κύκνος» που σκάει τη φούσκα της τεχνητής νοημοσύνης
Αυτό τώρα μου φαίνεται λιγότερο πιθανό και περισσότερο αναπόφευκτο.
Απλώς δεν υπάρχει πλέον αρκετό πλεονέκτημα που δημιουργείται από εξαιρετικά ενεργοβόρους και δαπανηρούς επεξεργαστές όσον αφορά τη δημιουργία ενός προϊόντος που αξίζει να πληρώσει κάποιος όταν υπάρχουν ήδη διαθέσιμα ισοδύναμα εργαλεία που μπορούν να λειτουργούν εκτός σύνδεσης σε αυτόνομες συσκευές.
Και δεδομένου ότι οι μετοχές των «Υπέροχων 7» Mag 7, οι περισσότερες από τις οποίες στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στην τεχνητή νοημοσύνη, αποτελούν σχεδόν το 40% της συνολικής κεφαλαιοποίησης της χρηματιστηριακής αγοράς των ΗΠΑ και την παγκόσμια συγκέντρωση του μετοχικού πλούτου στην αγορά των ΗΠΑ, τότε η φούσκα της τεχνητής νοημοσύνης θα σκάσει και θα συμπαρασύρει τη φούσκα που έχει αναπτυχθεί στις παγκόσμιες αγορές.
Και καθώς αυτό γίνει συντρίμμια, ολόκληρη η παγκόσμια «φούσκα των πάντων» θα σκάσει όσον αγορά τα περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου.

To σοκ και δέος για τους επενδυτές

Η φράση το λογισμικό «που θα καταστρέψει τον κόσμο» μπορεί να επιβεβαιωθεί με τρόπους που οι επενδυτές τεχνητής νοημοσύνης δεν θεώρησαν δυνατό όταν προέβλεψαν δισεκατομμύρια δολάρια σε υψηλά περιθώρια κέρδους από επεξεργαστές και εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης.
Οι επενδυτές έχουν στοιχηματίσει μαζικά σε ένα μέλλον που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς οι μετοχές τεχνολογίας έχουν οδηγήσει τον δείκτη S&P 500 σε άνοδο 60% στο ίδιο διάστημα.
Στις 24 Ιανουαρίου 2025 – την τελευταία συνεδρίαση πριν ανακοινωθεί η κινεζική εφαρμοφή –  η σωρευτική κεφαλαιοποίηση της Nvidia (NVDA) και των άλλων μεγάλων εταιρειών υποδομής τεχνητής νοημοσύνης ήταν σχεδόν 16 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Σε ευρύτερη βάσημ οι μετοχές του κλάδου της τεχνολογίας αποτελούν πλέον το βασικό περιουσιακό στοιχείο του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος που βασίζεται στο δολάριο.

Συναγερμός απο την Capital Economics – Θα έρθει πτώση στη Wall 

Η Capital Economics διαβεβαιώνει το DeepSeek δεν φαίνεται προς το παρόν να αποτελεί υπαρξιακή απειλή για τη συνολική «φούσκα AI»: το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι σημαντικό αλλά σήμανε… συνεγερμός!
Υπενθυμίζει ότι κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους της «φούσκας dotcom», το χρηματιστήριο των ΗΠΑ άρχισε να υστερεί σε σχέση με τις ανεπτυγμένες αγορές (παρά το γεγονός ότι είχε κατά τα άλλα μεγάλα κέρδη).

MSCI ΗΠΑ, 1995-2005 (δολ. 1η Ιανουαρίου 1995 = 100)
LSEG Data & Analytics, Capital Economics

Η κεφαλαιοποίηση των τεχνολογικών εταιρειών την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2025

Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κάποιος, επισημαίνει, μία παρόμοια διαρκή περίοδο χαμηλών επιδόσεων στις ΗΠΑ, αν όντως ισχύει ότι τα μοντέλα μεγάλων γλωσσών στην τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να εκπαιδευτούν με λιγότερο προηγμένους επεξεργαστές από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως.
Η τεχνολογία AI εξακολουθεί να εξελίσσεται πολύ γρήγορα και οι τομείς της τεχνολογίας των ΗΠΑ είναι σε θέση να παραμείνουν στην πρώτη γραμμή – αλλά η εταιρεία επισημαίνει ότι πλέον δεν είναι οι ΗΠΑ στο τιμόνο του οδηγού. (Για να μην αναφέρουμε ότι οι υποψήφιοι Κινέζοι ανταγωνιστές θα συνεχίσουν να παρεμποδίζονται από τους ολοένα αυστηρότερους ελέγχους των εξαγωγών.)
Επιπλέον, υπάρχει ένας ελέφαντας στο δωμάτιο: η απειλή των δασμών, που φαίνεται να αυξάνεται τον τελευταίο καιρό.
Αν και οι δασμοί πιθανότατα δεν θα ήταν καλοί για το χρηματιστήριο των ΗΠΑ σε απόλυτους όρους, θα μπορούσαν να καταλήξουν να βλάψουν ακόμη περισσότερο τις μετοχές αλλού.
Πράγματι, οι αμερικανικές μετοχές ξεπέρασαν τις επιδόσεις στην Κίνα (τότε ο κύριος στόχος των δασμών του Προέδρου Trump) κατά τον τελευταίο εμπορικό πόλεμο.
Εάν ο Trump ακολουθήσει τις τελευταίες του απειλές για δασμούς, το χρηματιστήριο των ΗΠΑ μπορεί και πάλι να τις αντιμετωπίσει καλύτερα από τα περισσότερα.

Το παιχνίδι άλλαξε για πάντα 

Ό,τι κι αν σκεφτούμε για την προσέγγιση του DeepSeek, άλλοι θα φτάσουν γρήγορα στην εργαλειοθήκη ανοιχτού κώδικα και θα αναπτύξουν τις δικές τους καινοτομίες με βάση τις βασικές δομές του.
Μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι το έξυπνο χρήμα έχει ήδη ακούσει τη συζήτηση σχετικά με την ανάγκη για ημιαγωγούς που χρειάζονται ενέργεια και αυστηρές μηνιαίες χρεώσεις για εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης:
Το πιο ενδιαφέρον πράγμα σχετικά με το σοκ στις αγορές που προέκυψε από το DeepSeek είναι αυτό που αναδεικνύει για τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη.

Οι οικονομίες της Κίνας και των ΗΠΑ

Ούτε ο εμπορικός πόλεμος του Donald Trump το 2017-2021 ούτε οι πιο στοχευμένοι περιορισμοί του Joe Biden κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια ανέκοψαν στο ελάχιστο τις τεχνολογικές φιλοδοξίες του Κινέζου ηγέτη Xi Jinping.
Ενώ συναντούσε κάποια προβλήματα, η καμπάνια του Xi Jinping «Made in China 2025» αναμφισβήτητα μόλις σημείωσε τη μεγαλύτερη νίκη της σε επίπεδο δημοσιότητας.
Τα ωστικά κύματα που έστειλε η κινεζική startup DeepSeek στο πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης μέσω των παγκόσμιων αγορών δημιούργησαν τα καλύτερα πρωτοσέλιδα που είχε η δεύτερη οικονομία εδώ και πολύ καιρό.
Η υπόσχεση για ένα οικονομικά αποδοτικό μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που θα χρησιμοποιεί λιγότερο προηγμένους επεξεργαστές από το μοντέλο της αμερικανικής Nvidia και της ολλανδικής ASML προκάλεσε σεισμό.
Έριξε επίσης σκιές στη Silicon Valley και ξαφνικά, η μέχρι σήμερα τεράστια τεχνολογική κυριαρχία των ΗΠΑ φαίνεται να αμφισβητείται με πρωτοφανή τρόπο
Ωστόσο, είναι τα οικονομικά στοιχεία που ξεχωρίζουν περισσότερο.
Στην περίπτωση της Κίνας, η μεγάλη νίκη του προέδρου Xi θα πρέπει να παρέχει ένα ακόμη μεγαλύτερο κίνητρο προκειμένου να επιταχυνθούν οι κινήσεις για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης στην κινεζική οικονομία.
Για τον Donald Trump αυτή η στιγμή είναι μια έντονη υπενθύμιση ότι οι δασμοί δεν θα αναζωογονήσουν την τεχνολογική καινοτομία των ΗΠΑ με τρόπους που να αντιμετωπίζουν την απειλή της Κίνας – μόνο τολμηρές πολιτικές κινήσεις μπορούν να το κάνουν αυτό.

Μόνο η άγρια βουτιά των μετοχών της Nvidia –η χρηματιστηριακή της αξία μειώθηκε σχεδόν 600 δισεκατομμύρια δολάρια– απέδειξε πόσο έντονα αμφισβητούν τώρα οι επενδυτές τα σχέδια της Αμερικής για τεχνολογική κυριαρχία.
Αυτό έχει τα μυαλά στη Silicon Valley να αγωνίζονται για το επόμενο πιθανό μεγάλο άλμα προς τα εμπρός: τις πιθανότητες η Κίνα να παράγει τους δικούς της ημιαγωγούς που αλλάζουν το παιχνίδι.
Ο Joe Biden πέρασε μεγάλο μέρος της προεδρίας του 2021-2025 προσπαθώντας να ανακόψει τις φιλοδοξίες της Κίνας στους ημιαγωγούς και την τεχνητή νοημοσύνη.
Εδώ η Κίνα δείχνει στον κόσμο ότι εμφανίστηκε πιο αλώβητη από όσο πίστευαν οι περισσότεροι.
Αλλά οι πιθανότητες Το DeepSeek να είναι εφάπαξ περίπτωση φαίνονται μάλλον χαμηλές, λαμβάνοντας υπόψη πόσο χρόνο, χρήμα και πολιτικό κεφάλαιο ξόδεψε ο Κινέζος ηγέτης Xi Jinping για την ανάπτυξη του τεχνολογικού τομέα της χώρας.
Μαζί με την τεχνητή νοημοσύνη και τους ημιαγωγούς, οι προτεραιότητες περιλαμβάνουν τα ηλεκτρικά οχήματα, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη ρομποτική, τη βιοτεχνολογία, την αεροναυπηγική, τους σιδηροδρόμους υψηλής ταχύτητας και τις υποδομές υψηλής ποιότητας.
Η επιτυχία της Κίνας στα ηλεκτρικά οχήματα οδήγησε τους γίγαντες της ιαπωνικής αυτοκινητοβιομηχανίας, τη Honda και της Nissan, να ενώνουν τις δυνάμεις τους με τρόπους που λίγοι είδαν να έρχονται.
Πέρυσι, ο Elon Musk κάλεσε την Ουάσιγκτον να αναλάβει δράση κατά των κινεζικών εταιρειών ηλεκτροκίνητων οχημάτων.
Ήταν απάντηση στην BYD την οποία… ευλόγησε ο μεγαλοεπενδυτής Warren Buffett, η οποία κατασκευάζει φθηνότερα ηλεκτρικά οχήματα, ξεπερνώντας την Tesla σε πωλήσεις.
«Ειλικρινά», είπε ο Musk τον Ιανουάριο του 2024, «νομίζω ότι, αν δεν τεθούν εμπορικοί φραγμοί, θα κατεδαφίσουν λίγο πολύ τις περισσότερες άλλες εταιρείες στον κόσμο».
Μπορεί το σοκ του DeepSeek να αυξήσει την αποφασιστικότητα του Trump να συγκρατήσει την Κίνα;

Πρώτον, ο Donald Trump δεν μπορεί να είναι χαρούμενος που η Κίνα μόλις «έκλεψε» την τεχνητή νοημοσύνη από τις ΗΠΑ.
Φαίνεται σίγουρα σαν μια ζωή πριν, όταν ο Trump έδωσε το σύνθημα για μια μεγάλη επανάσταση στην AI από τον Sam Altman του OpenAI, τον Masayoshi Son της SoftBank και τον Larry Ellison της Oracle στον Λευκό Οίκο.
Αυτό συνέβη στις 21 Ιανουαρίου.
Το DeepSeek κάνει ήδη αυτό το έργο υποδομής Stargate AI των 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων να μοιάζει πλέον με καθυστερημένη αντίδραση μπροστά σε δεδομένα που έχουν αλλάξει de facto.
Το θέμα είναι ότι η οικονομία της Κίνας δεν είναι στην καλύτερη θέση για να αντέξει τους δασμούς 60% που απειλεί ο Trump.
Τα νέα είναι ότι η Κίνα είναι πολύ στην κούρσα της τεχνητής νοημοσύνης υποδηλώνουν ότι ο Xi σημείωσε επιτυχία στον οικονομικό πόλεμο με τις ΗΠΑ.
Αλλά χωρίς τολμηρές κινήσεις για την οικοδόμηση ενός πιο δυναμικού και παραγωγικού οικονομικού συστήματος, η Κίνα δεν θα πάει πολύ μακριά, αυτό ισχύει και για τις ΗΠA που έχουν πλέον να αντιμετωπίσουν έναν σοβαρό αντίπαλο αλλά και το ενδεχόμενο να σκάσει μια «φούσκα» πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων που θα συμπαρασύρει το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα.