Συστηματική Παραμέληση και Στοχοποίηση του Ανδρικού Φύλου στην Ελλάδα – Αίτημα Ισοτιμίας, Αναγνώρισης και Δράσεων

ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗΣ 

Θέμα: Συστηματική Παραμέληση και Στοχοποίηση του Ανδρικού Φύλου στην Ελλάδα – Αίτημα Ισοτιμίας, Αναγνώρισης και Δράσεων

• Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων

• Υπουργείο Δικαιοσύνης

• Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη

• Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας

• Υπουργείο Εσωτερικών

• Υπουργείο Πολιτισμού

• Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

• ΕΡΤ Α.Ε.

• ΚΕΘΙ

• Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ)

• Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

• Συνήγορος του Πολίτη

ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ  ΣΥΣΤΗΜΙΚΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ

Η παρούσα επιστολή αποτελεί καταγγελία, νομική ειδοποίηση και αίτημα για άμεση θεσμική παρέμβαση.
Στην Ελλάδα του 2025, οι άνδρες και τα αγόρια στερούνται κάθε θεσμικής προστασίας, κάθε συμμετοχής στη διαμόρφωση πολιτικής, και κάθε δυνατότητας διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους.
Δεν υπάρχει κανένα κρατικό όργανο, κανένας θεσμός, καμία δομή αφιερωμένη ειδικά στα προβλήματα, τις ανάγκες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι άνδρες ως κοινωνική ομάδα.
Οι όποιες πολιτικές φαινομενικά “ουδέτερες” ως προς το φύλο, στην πράξη αποκλείουν ή τιμωρούν τον άνδρα.
Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που επιχορηγούνται από δημόσιο χρήμα δραστηριοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά υπέρ των γυναικών, χωρίς κανέναν θεσμικό έλεγχο για την παραγωγή ή την προώθηση μισανδρικών αφηγήσεων, κάτι που αντιβαίνει ευθέως στο Σύνταγμα και το διεθνές δίκαιο περί ισότητας.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 12 ΣΗΜΕΙΩΝ

1. Στερεοτυπικά και Δυσφημιστικά Πρότυπα για τους Άνδρες

Ο άνδρας στα ΜΜΕ και στα σχολικά εγχειρίδια προβάλλεται σχεδόν αποκλειστικά μέσα από ρόλους επιθετικού, εθισμένου, αδιάφορου ή συναισθηματικά ανάπηρου. Δεν υπάρχει καμία προβολή εναλλακτικών προτύπων: φροντιστικών πατέρων, ανδρών-παιδαγωγών, ευγενικών συντρόφων.
Η δημόσια εικόνα του άνδρα καλλιεργείται με τρόπο που τον καθιστά κοινωνικά ύποπτο.

Καμία καμπάνια ευαισθητοποίησης υπέρ θετικών ανδρικών προτύπων δεν έχει χρηματοδοτηθεί ή προωθηθεί.

2. Η «Τοξική Αρρενωπότητα» ως Όρος Γενικευμένης Κατηγορίας

Ο όρος «τοξική αρρενωπότητα» χρησιμοποιείται στα σχολεία, στα ΜΜΕ και σε δημόσιες τοποθετήσεις ως γενίκευση, στιγματίζοντας τον άνδρα ως “δυνητικά επικίνδυνο”.
Πρόκειται για επαναφορά μορφών συλλογικής ενοχής, που παραπέμπουν σε φασιστικά ή ολοκληρωτικά καθεστώτα.

Η χρήση του όρου αυτού, χωρίς αποσαφήνιση και ακαδημαϊκή πειθαρχία, συνιστά ιδεολογική δίωξη φύλου.

3. Διαρρηγμένες Ανδρικές Σχέσεις – Απόλυτη Συναισθηματική Ερημοποίηση

Ο άνδρας αποκλείεται από θεσμικούς και κοινωνικούς χώρους που ενισχύουν τη φιλία, την ενσυναίσθηση, την ψυχική υγεία.
Δεν υπάρχουν δημόσιες πολιτικές που να ενισχύουν την ανάπτυξη ανδρικών ομάδων στήριξης, διαλόγου, ευαλωτότητας.

Η απουσία ανδρικών δικτύων οδηγεί σε εκτεταμένη ψυχική κατάρρευση.

5. Πατέρες – Νομικός, Δικαστικός και Κοινωνικός Αφανισμός

Η επιμέλεια δίνεται σχεδόν καθολικά στη μητέρα. Η νομολογία και οι εισαγγελικές πρακτικές δεν βασίζονται στην ισότητα φύλων αλλά σε παρωχημένα στερεότυπα. Οι πατέρες αντιμετωπίζονται ως “προσωρινές φιγούρες”.

Δεν υπάρχει ούτε μία κρατική δομή ψυχολογικής υποστήριξης ή νομικής καθοδήγησης αποκλειστικά για πατέρες.

6. Οικονομικός Ρόλος ως Μοναδικό Κριτήριο Αξίας

Ο άνδρας εξακολουθεί να αξιολογείται αποκλειστικά με όρους οικονομικής επιτυχίας. Η ανεργία, η πτώχευση, η εργασιακή εξουθένωση οδηγούν σε κοινωνική απομόνωση, χωρίς καμία αναγνώριση της ευαλωτότητάς του.

Η οικονομική κατάρρευση του άνδρα αντιμετωπίζεται όχι ως κοινωνικό πρόβλημα, αλλά ως προσωπική αποτυχία.

7. Ο Αθλητισμός ως Εξαναγκαστική Ταυτότητα ή Μηχανισμός Εκμετάλλευσης

Η πίεση για απόδοση, για σωματική αντοχή και για διαρκή υπερπροσπάθεια, καθιστά τον αθλητισμό εργαλείο επιβολής στερεοτύπων. Οι άνδρες που δεν εντάσσονται στον “σπορτίφ” τύπο αποκλείονται ή γελοιοποιούνται.  Γίνεται εκτεταμένα σύνδεση και συγκριση με ενα 5% των ανδρών αθλητών για το σημείο της επιτυχίας τους και όχι για το πως έφτασαν εκεί ή πόσοι έχουν αποτύχει.

Η κρατική ενίσχυση του αθλητισμού δεν συνοδεύεται από καμία μέριμνα για σωματική και ψυχική υγεία των ανδρών.

8. Ηλικία, Αναπηρία και Αορατότητα των Ανδρών

Η πολιτεία δεν διαθέτει ούτε ένα πρόγραμμα ενίσχυσης της ψυχικής υγείας για ηλικιωμένους άνδρες, άνδρες με αναπηρίες ή χρόνιες παθήσεις. Η «ενδυνάμωση» παρουσιάζεται ως αποκλειστικό δικαίωμα των γυναικών.

Δεν υπάρχει αναφορά στον “άνδρα με αναπηρία” σε καμία εθνική στρατηγική ένταξης.

9. Δικαιοσύνη – Απόλυτη Ανισότητα και Έλλειψη Επανένταξης

Η Δικαιοσύνη εφαρμόζεται με ταξικά και φύλο-συγκεκριμένα φίλτρα. Οι άνδρες υφίστανται αυστηρότερες ποινές, δυσμενέστερες ερμηνείες, και στερούνται κάθε μηχανισμού ουσιαστικής επανένταξης.

Η πολιτεία θεωρεί τον άνδρα εγκληματία – όχι πολίτη που αξίζει δεύτερη ευκαιρία.

10. Αγόρια και Εκπαίδευση – Ένα Κρατικό Ναυάγιο

Τα αγόρια αποτυγχάνουν, απομακρύνονται από τα σχολεία, στιγματίζονται με διαγνώσεις (ΔΕΠΥ, μαθησιακές δυσκολίες) χωρίς υποστήριξη. Η παιδαγωγική και η διδακτική είναι σχεδιασμένες για ένα “θηλυκό” προφίλ μάθησης.

Η ανυπαρξία περισσότερων ανδρών εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια εντείνει την έλλειψη πατρικών προτύπων. Τα υπουργεία παιδείας, οικογένιας και εκπαίδευσης παρουσιάζουν μια καθόλου ισότιμη εικόνα.

 

 

11. Νέες Εποχές – Παλιά Σιωπή για τον Άνδρα

Οι κοινωνικές αλλαγές (AI, ανεργία, μετανεωτερικότητα, κρίση ταυτότητας) συνθλίβουν τον άνδρα ψυχικά και επαγγελματικά. Η πολιτεία όμως δεν έχει κανένα σχέδιο για την ενδυνάμωσή του. Δεν υφίσταται στρατηγική για το αρσενικό μέλλον.

Η δημόσια πολιτική λειτουργεί ως μηχανισμός παραγωγής ντροπής για το να είσαι άνδρας.

 

12.Δ. Αστυνομικά Πρωτόκολλα – Σκανδαλώδη Διοικητική Μεροληψία και Ηθική Εκτροπή

Ένα από τα πλέον ανησυχητικά φαινόμενα διοικητικού αυταρχισμού αφορά την εφαρμογή αστυνομικών πρωτοκόλλων και πρακτικών από υπηρεσίες δημόσιας ασφάλειας, οι οποίες ενίοτε παραβιάζουν κατάφορα την αρχή της ουδετερότητας, το τεκμήριο αθωότητας και τη συνταγματική ισότητα των πολιτών απέναντι στον νόμο.

1. Επιλογή Προσώπων σε Θέσεις Ευθύνης με Έντονα Ιδεολογικά Προτάγματα

Παρατηρείται η τοποθέτηση ατόμων σε ηγετικές θέσεις (αστυνομικές διευθύνσεις, επιτροπές ισότητας, ομάδες χειρισμού ευαίσθητων υποθέσεων) που έχουν εκφράσει δημόσια, μέσα από συνεντεύξεις ή δημοσιεύσεις, σαφείς ιδεολογικές προκαταλήψεις κατά του ανδρικού φύλου ή συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων (π.χ. πατέρων, διαζευγμένων, εφήβων αγοριών).

Αυτό το γεγονός υπονομεύει την αμεροληψία των θεσμών, καθώς η εκτέλεση των καθηκόντων αυτών των λειτουργών διέπεται από προσωπικά στερεότυπα και ακτιβιστικές πεποιθήσεις και όχι από τους κανόνες δεοντολογίας και τη νομιμότητα.

2. Αστυνομική Αντιμετώπιση Ανδρών ως Ενόχων

Καταγράφονται διαρκώς περιπτώσεις όπου:

• Άνδρες συλλαμβάνονται χωρίς επαρκή αποδεικτικά στοιχεία, έπειτα από μονομερείς καταγγελίες, χωρίς έρευνα ούτε στα δύο μέρη.

• Αστυνομικά τμήματα αρνούνται να καταγράψουν καταγγελίες ανδρών για ενδοοικογενειακή βία ή εκβιασμό, παραβιάζοντας το δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη (άρθρο 20 Συντ.).

• Οι προσαγωγές συνοδεύονται από προκατασκευασμένες εκθέσεις συμβάντων όπου η ενοχή αποδίδεται προτού κινηθεί η διαδικασία προκαταρκτικής εξέτασης.

 

3. Σκανδαλώδης Καθυστέρηση σε Σημαντικές Υποθέσεις

Υπάρχουν επώνυμες καταγγελίες για καθυστέρηση ή απόκρυψη κρίσιμων υποθέσεων που αφορούν:

• Βία ή παραμέληση κατά αγοριών (σε σχολεία, ιδρύματα ή οικογενειακά περιβάλλοντα), οι οποίες δεν τυγχάνουν δημόσιας προβολής ή παραπέμπονται σε ανεπαρκείς ανακριτικές διαδικασίες.

• Συστηματική αποσιώπηση ανδρικών αυτοκτονιών λόγω οικογενειακής κρίσης ή αφαίρεσης πατρικών δικαιωμάτων, χωρίς καμία παρέμβαση της Πολιτείας ή των ΜΚΟ.

• Μη διερεύνηση ψευδών καταγγελιών, ακόμα και όταν αποδεικνύεται η αναλήθειά τους, καταργώντας στην πράξη την έννοια της δικαιοσύνης.

• Διοικητικές αποφάσεις βασίζονται σε αμφισβητούμενες ψυχολογικές γνωματεύσεις που δεν πληρούν επιστημονικά ή δεοντολογικά κριτήρια.

• Υπάρχει εμμονή στο μοτίβο “άνδρας – θύτης”, γυναίκα – θύμα”, ακόμη και όταν η πραγματικότητα παρουσιάζει αντιστροφή ή πολυπλοκότητα.

 

Πολιτισμική Μισανδρία και Δημόσιος Διάλογος: Από τα Talk Shows στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης

Η κοινή γνώμη και η κοινωνική στάση απέναντι στους άνδρες σήμερα δεν διαμορφώνονται μόνο μέσα από θεσμικούς μηχανισμούς, αλλά –και ίσως περισσότερο– μέσα από ένα πολιτισμικό οικοσύστημα όπου κυριαρχεί η υποβάθμιση, η γελοιοποίηση ή η δυσφήμιση της ανδρικής ταυτότητας, ειδικά στις σύγχρονες εκφάνσεις της δημόσιας επικοινωνίας.

1. Τηλεόραση – Reality – Talk Shows: Δημόσια Ντροπή για το Ανδρικό Φύλο

Η ελληνική τηλεόραση έχει υιοθετήσει εδώ και χρόνια μια προβληματική και επαναλαμβανόμενη ρητορική, όπου ο άνδρας παρουσιάζεται σχεδόν αποκλειστικά ως:

• Ανίκανος, αδιάφορος, εγωκεντρικός, ειδικά ως πατέρας ή σύζυγος.

• Βίαιος ή καταπιεστικός, σε σίριαλ και δραματοποιήσεις.

• Γελοιογραφημένος, στα κωμικά formats (με υπερανδρισμό ή ανωριμότητα).

• Ανύπαρκτος ως θετικός παιδαγωγικός ή συναισθηματικός πόλος.

Τα talk shows και οι πρωινές εκπομπές σπανίως παρουσιάζουν άνδρες θύματα βίας, απόρριψης, αποξένωσης από τα παιδιά ή κοινωνικής κατάρρευσης, ενώ αντίθετα αναπαράγουν στερεότυπα ενοχοποίησης ή αδιαφορίας.

2. Διαδίκτυο – Memes – Κουλτούρα «Ευκολίας Κατηγορίας» (Call-out Culture)

Στο ελληνικό διαδίκτυο –και ιδιαίτερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης– έχει εδραιωθεί μια αντι-ανδρική κουλτούρα «εύκολης διαπόμπευσης», όπου:

• Κάθε δημόσια συμπεριφορά άνδρα μπορεί να μετατραπεί σε “toxicity” ανεξαρτήτως συγκειμένου.

• Οι άνδρες γελοιοποιούνται με memes, video σχολιασμού και podcasts, ως “μισογύνηδες”, “κακοί πατέρες”, “άχρηστοι”, “μαμάκηδες” ή “ψυχικά ανάπηροι”.

• Η δημόσια εξομολόγηση ανδρικού πόνου ή ψυχολογικής κατάρρευσης αντιμετωπίζεται με ειρωνεία ή απαξίωση – σπανίως με συμπόνια ή κατανόηση.

3. Ντοκιμαντέρ και Εκπαιδευτικά Formats – Η Μονομέρεια της Αφήγησης

Πολλά σύγχρονα ντοκιμαντέρ και δημόσιες πολιτιστικές εκπομπές:

• Προσεγγίζουν θέματα όπως η βία, η οικογένεια ή η εργασία μέσα από ένα μονοδιάστατο φακό, παρουσιάζοντας τον άνδρα ως “απών”, “καταπιεστή” ή “ανέτοιμο να προσαρμοστεί”.

• Παραλείπουν τελείως τα ανδρικά βιώματα αποκλεισμού, απόρριψης, αδικίας ή ψυχικής φθοράς.

• Σπάνια προσκαλούν άνδρες ειδικούς, πατέρες, εφήβους ή ψυχολόγους με ειδίκευση στον ανδρικό ψυχισμό.

Αυτό οδηγεί σε μια συλλογική πολιτισμική λογοκρισία, όπου η ανδρική μαρτυρία είναι ανεπιθύμητη ή πολιτικά μη ορθή, εντείνοντας τη σιωπή και την απομόνωση.

4. Συνέπειες: Πολιτισμικός Εκμηδενισμός και Ηθική Διάβρωση

Η μαζική πολιτισμική μετάδοση των παραπάνω μοτίβων δημιουργεί:

• Συλλογική ενοχοποίηση των αγοριών και εφήβων ήδη από την εφηβεία (βλ. έμφυλη παιδεία).

• Εσωτερίκευση ντροπής και κοινωνικού φόβου στους άνδρες που αναπτύσσουν υγιείς ή συναισθηματικές ανάγκες.

• Κοινωνική δυσπιστία απέναντι στον πατέρα, τον σύζυγο, τον προπονητή, τον δάσκαλο.

Χωρίς σοβαρή πολιτική και κοινωνική παρέμβαση, η δημόσια σφαίρα κινδυνεύει να γίνει ένα πεδίο μισαλλοδοξίας με πολιτισμικά χαρακτηριστικά «ήπιας φασιστικής φίμωσης