Ο Christian Scharpf, δήμαρχος της πόλης Ingolstadt, της δεύτερης πλουσιότερης στη Γερμανία, αναζητά τρόπους να εξοικονομήσει κοντά στα 100 εκατομμύρια ευρώ.
Η αυτοκινητοβιομηχανία Audi, με έδρα κοντά στον ποταμό Δούναβη, συνεισέφερε περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως στα ταμεία της πόλης μέσω του μητρικού ομίλου της, Volkswagen.
Ωστόσο, αυτές οι εισροές έχουν σταματήσει εδώ και πάνω από έναν χρόνο.
Τον Νοέμβριο, η Audi ανέφερε μείωση 91% στα λειτουργικά της κέρδη για το τρίμηνο που έληξε τον Σεπτέμβριο, ενώ έχει προχωρήσει σε χιλιάδες απολύσεις.
Οι δραστηριότητές της στην Κίνα, όπου η κορυφαία γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία συνήθιζε να πραγματοποιεί μεγάλο μέρος από τις πωλήσεις της και ακόμα μεγαλύτερο μέρος από τα κέρδη της, συρρικνώθηκαν κατά 25% τους εννέα μήνες έως τον Σεπτέμβριο του 2024, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Οι Κινέζοι κατασκευαστές, τους οποίους κάποτε οι Δυτικοί περιγελούσαν και χαρακτήριζαν πρωτόγονους, έχουν μετατραπεί σε ισχυρούς ανταγωνιστές, αποσπώντας μερίδια αγοράς τόσο εντός όσο και εκτός Κίνας.
Η επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης στη Χώρα του Δράκου και ο εντεινόμενος ανταγωνισμός από εκεί έχουν υπονομεύσει τη γερμανική βιομηχανία.
Σε συνδυασμό με την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους και την απειλή νέων δασμών στο εμπόριο, οι προοπτικές είναι ζοφερές.
Μοιραία οι Γερμανοί κατασκευαστές και οι προμηθευτές τους ανακοίνωσαν δεκάδες χιλιάδες απολύσεις.
Η γερμανική μεταποίηση, η τρίτη μεγαλύτερη στον κόσμο, συρρικνώνεται σταθερά εδώ και επτά χρόνια, ενώ η γερμανική οικονομία, συνολικά, έχει συρρικνωθεί τα τελευταία δύο χρόνια, καταγράφοντας, σύμφωνα με τη γερμανική ομοσπονδιακή στατιστική υπηρεσία, τη δεύτερη συνεχόμενη ετήσια ύφεση από το 1951.
Το ΑΕΠ έχει παραμείνει σχεδόν στάσιμο από το 2019, πριν από την πανδημία Covid-19 – η μεγαλύτερη περίοδος στασιμότητας από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν ότι θα στασιμότητα θα συνεχιστεί και φέτος.
Η Αμερική, που πρόσφατα λειτουργούσε ως βαλβίδα αποσυμφόρησης, πιθανότατα δεν θα προσφέρει λύση: Ο Πρόεδρος Trump απειλεί να διαταράξει το παγκόσμιο εμπόριο με μια σειρά δασμών που θα αυξήσουν τα εμπόδια στην αγορά των ΗΠΑ, τη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της Γερμανίας.
Για τους Γερμανούς, που θα εκλέξουν νέο κοινοβούλιο τον επόμενο μήνα, αυτή η περίοδος είναι τόσο τρομακτική όσο αυτή των μέσων της δεκαετίας του 2000, όταν η ανεργία έφτασε στο 12% – ποσοστό διπλάσιο από το σημερινό.
Εκείνη την εποχή, το Βερολίνο προχώρησε σε αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και στο σύστημα πρόνοιας, που ενθάρρυναν την απασχόληση, ενώ περιόρισε το κόστος των επιχειρήσεων και ενίσχυσε την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών, ανοίγοντας τον δρόμο για δύο δεκαετίες σταθερής ανάπτυξης.
Οι οικονομολόγοι λένε ότι η τρέχουσα κρίση είναι χειρότερη, επειδή θέτει υπό αμφισβήτηση τα θεμέλια του εξαγωγικού οικονομικού μοντέλου της Γερμανίας.
Στην προηγούμενη ύφεση, η κινεζική οικονομία αναπτυσσόταν με ρυθμό περίπου 10% ή και περισσότερο ετησίως, απορροφώντας προϊόντα και τροφοδοτώντας το παγκόσμιο εμπόριο και την παγκόσμια οικονομία.
Σήμερα, αναπτύσσεται με τον μισό ρυθμό, ενώ σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου οι παγκόσμιες εμπορικές ροές έχουν σταματήσει.
Χωρίς αγορές εξαγωγών με ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης, το γερμανικό μοντέλο «είναι νεκρό», λέει ο Jacob Kierkegaard, ανώτερος συνεργάτης στο Peterson Institute for International Economics στην Ουάσιγκτον.
Ωστόσο, λίγοι πολιτικοί επικεντρώνονται στις μεγάλες αλλαγές που, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, απαιτούνται.
Οι Γερμανοί «δεν θέλουν να κοιτάξουν το πρόβλημα κατάματα.
Πιστεύουν ακόμη ότι είναι μια παροδική δυσκολία, που μπορεί να αντιμετωπιστεί όπως συνήθως, σταδιακά» λέει ο Ludovic Subran, επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz, της γερμανικής ασφαλιστικής εταιρείας. «Δεν νομίζω ότι αυτό θα αρκέσει».
Η χώρα, με 83 εκατομμύρια κατοίκους, εξελίχθηκε στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο κατασκευάζοντας και εξάγοντας προϊόντα μηχανικής -αυτοκίνητα, ρομπότ, τρένα, μηχανήματα εργοστασίων- που άλλοι ήθελαν να αγοράσουν.
Τώρα, ο κόσμος γυρίζει την πλάτη του στα προϊόντα «Made in Germany» και η Γερμανία δεν έχει Σχέδιο Β.
«Κακομαθημένοι για πολλά χρόνια»
Μέχρι πρόσφατα, οι επιπτώσεις από αυτήν τη βραδεία οικονομική κρίση περιορίζονταν σε άρθρα εφημερίδων και δημοσιεύσεις οικονομικών στοιχείων, με ελάχιστο αντίκτυπο στις ζωές των ψηφοφόρων. Φέτος, η κρίση έγινε πολιτικό ζήτημα.
Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η οικονομία είναι η μεγαλύτερη ανησυχία των πολιτών, ξεπερνώντας τη μετανάστευση, την ασφάλεια και την κλιματική αλλαγή.
Η απερχόμενη κυβέρνηση του καγκελαρίου Scholz είναι η πιο αντιδημοφιλής από το 1949.
Οι περισσότεροι πολιτικοί επικεντρώνονται στο πώς να τροποποιήσουν και να βελτιώσουν το υφιστάμενο εξαγωγικό, βιομηχανικό οικονομικό μοντέλο.
Νέες ιδέες για την ενίσχυση των επενδύσεων και της κατανάλωσης, την αύξηση του εμπορίου εντός Ευρώπης ή το άνοιγμα σε ταχέως αναπτυσσόμενους τομείς, όπως η τεχνολογία ή οι υπηρεσίες, είναι σχεδόν ανύπαρκτες.
Ο Scholz, του οποίου ο κυβερνητικός συνασπισμός κατέρρευσε τον Νοέμβριο λόγω εντάσεων για την οικονομική πολιτική, έχει πιέσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να υπογράψει νέες εμπορικές συμφωνίες.
Ο κεντροδεξιός Friedrich Merz, ο οποίος είναι τώρα το φαβορί για να διαδεχθεί τον Scholz, επιθυμεί χαμηλότερους φόρους και λιγότερους κανονισμούς για τους κατασκευαστές.
«Δεν βλέπω καμία σοβαρή πρωτοβουλία για την ανάπτυξη ενός νέου οικονομικού μοντέλου» δήλωσε ο Jens Zydekum, οικονομολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Heinrich Heine του Düsseldorf.
«Βραχυπρόθεσμα, όλα περιστρέφονται γύρω από το πώς να αντιμετωπιστεί τακτικά η κατάσταση, π.χ.: “Αν ο Trump επιβάλει δασμούς, τότε θα πάμε να κατασκευάσουμε αυτοκίνητα εκεί”».
Η βιομηχανική παραγωγή στη Γερμανία έχει μειωθεί κατά 15% από το 2018, ενώ ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων στον βιομηχανικό τομέα έχει μειωθεί κατά 3%.
Οι κατασκευαστές στη μεταλλουργική και ηλεκτρολογική βιομηχανία της Γερμανίας, που επιβαρύνονται από το κόστος, θα μπορούσαν να απολύσουν έως και 300.000 εργαζομένους μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, δήλωσε ο Stefan Wolf, πρόεδρος ενός λόμπι του κλάδου.
«Η αποβιομηχάνιση είναι σε πλήρη εξέλιξη» είπε ο Wolf, προσθέτοντας ότι επενδυτικά κεφάλαια πάνω από 300 δισεκατομμύρια ευρώ έφυγαν από τη Γερμανία από το 2021.
Το εμπόριο αγαθών είναι πιο κρίσιμο για την οικονομία της Γερμανίας απ’ ό,τι είναι το πετρέλαιο για το Τέξας ή η τεχνολογία για την Καλιφόρνια – μια υπερβολική εξάρτηση που είναι αποτέλεσμα δεκαετιών κυβερνητικής πολιτικής που στήριζε τη βιομηχανία εξαγωγών, ενώ δημιουργούσε εμπόδια για επενδύσεις σε νέους τομείς, όπως η πληροφορική ή οι υποδομές της χώρας.
Οι εξαγωγές υποστηρίζουν περίπου μία στις τέσσερις θέσεις εργασίας στη Γερμανία.
Περισσότερα από τα δύο τρίτα των αυτοκινήτων που παράγονται στη Γερμανία εξάγονται.
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, το μερίδιο των εξαγωγών στο ΑΕΠ της Γερμανίας διπλασιάστηκε, φτάνοντας το 43% του ΑΕΠ – τέσσερις φορές το μερίδιο στις ΗΠΑ και διπλάσιο από αυτό της Κίνας.
Τώρα που η καρδιά της γερμανικής οικονομίας -ο εκτεταμένος τομέας αυτοκινήτων- αντιμετωπίζει δυσκολίες, ο πόνος εξαπλώνεται.
Στο Schweinfurt, μια πρώην αμερικανική στρατιωτική πόλη βόρεια του Ingolstadt, οι εργαζόμενοι στην εταιρεία Schaeffler έκαναν απεργία στα τέλη του περασμένου έτους για να διαμαρτυρηθούν για σχέδια περικοπής έως και 700 θέσεων εργασίας.
Η ZF Friedrichshafen, άλλη μια προμηθευτική εταιρεία, συμφώνησε τον Νοέμβριο να μειώσει τις ώρες εργασίας των εργαζομένων κατά 7% για να σώσει θέσεις εργασίας, ενώ ξεκίνησε να μειώνει 14.000 θέσεις σε όλη τη χώρα.
Το συνδικάτο IG Metall έχει προειδοποιήσει για χιλιάδες απολύσεις στην κεντρική βιομηχανική περιοχή της Γερμανίας.
Για να καλύψει το έλλειμμα στο Ingolstadt, ο Scharpf, ο δήμαρχος, αύξησε τα τέλη για τα μουσεία, τους χώρους στάθμευσης και τα λεωφορεία, και διέταξε το κούρεμα των δημόσιων γκαζόν να γίνεται λιγότερο συχνά.
Επίσης, εξετάζει την αύξηση των φόρων ακινήτων και περαιτέρω περικοπές δαπανών.
«Δεν μπορείς απλώς να αντικαταστήσεις μια εταιρεία με 40.000 υπαλλήλους» είπε ο Scharpf.
Η εταιρεία είναι παντού στην πόλη: Χορηγεί την τοπική ομάδα χόκεϊ, το ποδοσφαιρικό στάδιο και πολλά πολιτιστικά γεγονότα.
Comments are closed.