Πετρ Ακόποφ
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι σχεδιάζει κάτι ξεχωριστό για τα γενέθλιά του – όχι τόσο «ναπολεόντειο», αλλά σίγουρα «τραμπικό». Την ημέρα αυτή σκοπεύει να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον Ντόναλντ Τραμπ, ώστε να καταλήξουν σε συμφωνία για κρίσιμα ζητήματα, όπως οι ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία μετά την κατάπαυση του πυρός. Σύμφωνα με το σχέδιο του Ζελένσκι, η Ευρώπη θα ακολουθήσει, ενώ η Ρωσία θα αναγκαστεί να αποδεχθεί όσα της υπαγορεύσουν από την Ουάσινγκτον. Παρόλο που δεν είπε ρητά αυτή την τελευταία φράση, όλα τα υπόλοιπα ειπώθηκαν σε συνέντευξή του στον Αμερικανό μπλόγκερ Φρίντμαν.
Ο Ζελένσκι συνεχίζει να παίζει το χαρτί της συνεργασίας με τις ΗΠΑ, δίνοντας έμφαση στην προσωπικότητα του Τραμπ. Με μια ρητορική γεμάτη επαίνους και κολακείες προς τον Ντόναλντ Τραμπ, ο Ουκρανός πρόεδρος προσπαθεί να κερδίσει την εύνοια και το ενδιαφέρον του πρώην Αμερικανού προέδρου.
Τα σχέδια για συνομιλίες και οι εγγυήσεις ασφαλείας
Στη Δύση ολοένα και πληθαίνουν οι συζητήσεις για πιθανές διαπραγματεύσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας σχετικά με την Ουκρανία. Όταν ο Ζελένσκι ρωτήθηκε για το ενδεχόμενο τριμερούς συνάντησης στις 25 Ιανουαρίου, αποκάλυψε το δικό του σενάριο:
«Δεν έχω πρόβλημα με την 25η Ιανουαρίου. Είναι τα γενέθλιά μου. Αρχικά, θα καθίσω και θα μιλήσω με τον Τραμπ. Πρέπει να συμφωνήσουμε για το πώς θα σταματήσουμε τον πόλεμο, πώς θα σταματήσουμε τον Πούτιν. Εγώ και ο Τραμπ θα καταλήξουμε σε συμφωνία. Θα μας προσφέρει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας, και τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε με τον Πούτιν. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος, όχι απλά να καθίσουμε όλοι μαζί εξαρχής. […] Για εμάς είναι σημαντικό να έχει φωνή και η Ευρώπη. Πρέπει να μιλήσουμε και με την Ε.Ε., αλλά αυτή η συζήτηση θα είναι σύντομη, γιατί όλοι αυτή τη στιγμή κοιτούν προς τον Τραμπ. Η Ευρώπη θα στηρίξει τη θέση της Ουκρανίας».
Οι φόβοι του Πούτιν και το στοίχημα του Τραμπ
Ο Ζελένσκι επισημαίνει πως η Ουκρανία χρειάζεται εγγυήσεις ασφαλείας – περιλαμβανομένων των οπλικών συστημάτων. Πιστεύει ακράδαντα ότι ο Τραμπ μπορεί να τα προσφέρει όλα αυτά, αφού «ο Πούτιν τον φοβάται σήμερα». Για τον ίδιο λόγο, θεωρεί ότι ο Τραμπ δεν πρέπει να επιτρέψει στον Πούτιν να τον εξαπατήσει, συμφωνώντας σε κατάπαυση του πυρός χωρίς σοβαρές εγγυήσεις για την Ουκρανία.
«Τι θα συμβεί με τον Τραμπ, αν πετύχει κατάπαυση του πυρός και μετά από τρεις μήνες ο Πούτιν ξεκινήσει νέα επίθεση; Πώς θα φαίνεται τότε ο Τραμπ; Και η Ουκρανία;» αναρωτήθηκε ο Ζελένσκι.
Το σχέδιο του Ζελένσκι: Προβλέψιμο αλλά δύσκολο για τη Ρωσία
Το σχέδιο του Ζελένσκι είναι ξεκάθαρο και απλό: γνωρίζει ότι ο Τραμπ πιθανόν να προσπαθήσει να τερματίσει τις πολεμικές επιχειρήσεις και να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν. Για αυτόν τον λόγο, θέλει να προκαταλάβει τον Τραμπ, δεσμεύοντάς τον με ένα πακέτο απαιτήσεων προς τη Ρωσία, που θα είναι εκ των προτέρων μη αποδεκτό για τη Μόσχα.
Οι “ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας” και η στρατηγική του Ζελένσκι
Τι ακριβώς σημαίνουν αυτές οι “σοβαρές εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία” που διαρκώς αναφέρει ο Ζελένσκι; Πρόκειται για μια ήπια εναλλακτική της ένταξης στο ΝΑΤΟ, την οποία ο Ζελένσκι δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει. Ωστόσο, ο Τραμπ ενδέχεται να επιδιώξει να ανταλλάξει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ με την κατάπαυση των εχθροπραξιών. Οι εγγυήσεις αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν διμερείς συμφωνίες με χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, φτάνοντας μέχρι και τις υπόλοιπες χώρες της Συμμαχίας.
Η Ρωσία θα βρεθεί αντιμέτωπη με ένα σενάριο στο οποίο “δεν εντάσσουμε την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ για τα επόμενα 20 χρόνια, αλλά της παρέχουμε εγγυήσεις ασφαλείας σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης”. Αυτό είναι απολύτως απαράδεκτο για τη Μόσχα, καθώς ουσιαστικά θα συνεχιστεί η ενσωμάτωση της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ μέσω διμερών συμφωνιών. Παράλληλα, η Δύση και το Κίεβο δεν αναγνωρίζουν τα νέα σύνορα της Ρωσίας, διατηρώντας τον κίνδυνο στρατιωτικής σύγκρουσης λόγω αυτών. Οι τωρινές αρχές του Κιέβου δεν θα δεχτούν ποτέ να εγκαταλείψουν ούτε τις ήδη χαμένες περιοχές.
Γιατί τόσος θόρυβος για τις διαπραγματεύσεις;
Είναι σαφές ότι ο Τραμπ θέλει πραγματικά να επιδιώξει μια συμφωνία με τον Πούτιν. Όμως, για να υπάρξουν πραγματικές πιθανότητες κατάπαυσης του πυρός, ο Αμερικανός πρόεδρος θα πρέπει να αγνοήσει τις συμβουλές του Ζελένσκι. Η Ρωσία είναι πρόθυμη να διαπραγματευτεί με τη Δύση για την Ουκρανία, αλλά μόνο εάν η Δύση εγκαταλείψει την ιδέα της “ατλαντικοποίησης” της χώρας.
Η Ουκρανία (ή ό,τι θα απομείνει από αυτή μετά τον τερματισμό των εχθροπραξιών, είτε το 2025 είτε αργότερα) θα πρέπει να είναι μια ουδέτερη και αποστρατιωτικοποιημένη χώρα, με νέα ηγεσία που θα έχει εγκαταλείψει κάθε διεκδίκηση από τη Ρωσία και την πορεία ένταξης σε δυτικούς θεσμούς.
Η ρωσική “πρόγραμμα-μίνιμουμ” και τα ερωτήματα για τον Τραμπ
Αυτή είναι η ελάχιστη απαίτηση της Ρωσίας, από την οποία ο Πούτιν δεν θα υποχωρήσει. Εάν η Δύση επιλέξει να συνεχίσει να πολεμά για την Ουκρανία, αυτό είναι δική της απόφαση. Όμως, αν ο Τραμπ θέλει πραγματικά να διαπραγματευτεί, θα πρέπει να αναγνωρίσει τα ρωσικά εθνικά συμφέροντα – όχι στον υπόλοιπο κόσμο (όπου μπορεί να υπάρξουν αμοιβαίοι συμβιβασμοί), αλλά στην ίδια την “ρωσική επικράτεια”, δηλαδή την Ουκρανία. Όσο πιο γρήγορα το κατανοήσει αυτό, τόσο το καλύτερο για όλους. Εάν όχι, η Ρωσία θα συνεχίσει μέχρι τέλους την πορεία της στρατιωτικής λύσης.
Comments are closed.