Η πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ από την εξουσία στη Συρία θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο καμπής για τη Ρωσία και την ευρύτερη στρατηγική της στη Μέση Ανατολή.
Ο Άσαντ υπήρξε βασικός σύμμαχος του Βλαντίμιρ Πούτιν στη γεωπολιτική σκακιέρα, προσφέροντας στη Μόσχα μια σημαντική βάση επιρροής στην περιοχή.
Όμως, η απώλεια αυτού του στρατηγικού εταίρου θα φέρει πολλαπλές προκλήσεις για τον Ρώσο πρόεδρο, με πιθανές επιπτώσεις τόσο στο εσωτερικό της Ρωσίας όσο και στη διεθνή σκηνή.
Γεωπολιτική Εξασθένιση της Ρωσίας
Η πτώση του Άσαντ θα μπορούσε να μειώσει δραστικά τη γεωπολιτική επιρροή της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή. Η Συρία χρησιμεύει ως βάση, για την προβολή ισχύος της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσω της ναυτικής βάσης στη Ταρτούς και της αεροπορικής βάσης στη Χμεϊμίμ.
Αυτές οι υποδομές δεν είναι μόνο στρατηγικά σημαντικές, αλλά και σύμβολο της αναγέννησης της Ρωσίας ως παγκόσμιας δύναμης, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Χωρίς την παρουσία του Άσαντ, η θέση της Ρωσίας στη Συρία θα ήταν επισφαλής, καθώς μια νέα ηγεσία, πιθανότατα υποστηριζόμενη από τη Δύση ή περιφερειακούς αντίπαλους της Ρωσίας, θα μπορούσε να περιορίσει ή και να τερματίσει την ρωσική παρουσία.
Αυτό θα υπονόμευε τις φιλοδοξίες του Πούτιν για έναν πολυπολικό κόσμο όπου η Ρωσία διατηρεί κεντρικό ρόλο.
Διπλωματική και Εσωτερική Πίεση
Η πτώση του Άσαντ θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως διπλωματική αποτυχία για τον Πούτιν.
Η Ρωσία έχει επενδύσει σημαντικά σε στρατιωτική, πολιτική και οικονομική υποστήριξη για να διασφαλίσει τη διατήρηση του Άσαντ στην εξουσία.
Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να κλονίσει την αξιοπιστία του Πούτιν ως εγγυητή σταθερότητας για τους συμμάχους του και να ενθαρρύνει περαιτέρω αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή.
Επιπλέον, η ρωσική κοινή γνώμη, που ήδη αντιμετωπίζει δυσκολίες λόγω των επιπτώσεων από τον πόλεμο στην Ουκρανία, θα μπορούσε να αντιδράσει αρνητικά.
Μια ακόμη αποτυχία στο εξωτερικό θα ενίσχυε την κριτική για το κόστος και την αποτελεσματικότητα των ρωσικών επεμβάσεων.
Η Ανάδυση των Περιφερειακών Ανταγωνιστών
Η απομάκρυνση του Άσαντ θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει την ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή.
Η Τουρκία, το Ιράν, και οι αραβικές μοναρχίες του Κόλπου πιθανότατα θα διεκδικούσαν μεγαλύτερη επιρροή στη Συρία.
Η Ρωσία θα βρεθεί αντιμέτωπη με αυξημένο ανταγωνισμό για τη διατήρηση της επιρροής της, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους θα εκμεταλλευτούν την ευκαιρία για να περιορίσουν τη ρωσική παρουσία.
Το Ιράν, παρότι συνεργάζεται με τη Ρωσία, μπορεί να επαναπροσδιορίσει τη στρατηγική του για να διασφαλίσει τα συμφέροντά του στη Συρία, πιθανώς εις βάρος της Μόσχας.
Η Τουρκία, από την άλλη, θα επιδιώξει να ενισχύσει τον έλεγχο στα βόρεια σύνορα της Συρίας, γεγονός που θα περιπλέξει περαιτέρω τη θέση της Ρωσίας.
Η πτώση του Άσαντ θα σημάνει ένα σοβαρό πλήγμα για τον Πούτιν, ο οποίος θα βρεθεί αντιμέτωπος με τη διάβρωση της επιρροής της Ρωσίας και τη διπλωματική του αξιοπιστία. Παράλληλα, το κενό εξουσίας στη Συρία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αστάθεια στην περιοχή, γεγονός που θα περιόριζε τις επιλογές της Ρωσίας για μακροπρόθεσμη στρατηγική.
Ο Πούτιν ήδη δέχεται πίεση από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στη Ρωσία, η πτώση του Άσαντ θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή μιας νέας εποχής γεωπολιτικής αβεβαιότητας για τη Μόσχα.
